Feiten Context en argumentatie
Een leerling kan na overleg met directeur en betrokken leerkrachten een vak waarin kennis, vaardigheden of attitudes geïntegreerd verworven worden, geheel of gedeeltelijk vervangen door leeractiviteiten in een alternatieve leercontext die relevant is voor het verwerven van de basiscompetenties, specifieke eindtermen of het behalen van de beroepskwalificatie, als aan een aantal voorwaarden is voldaan. Deze voorwaarden worden bepaald in het toetsingsinstrument alternatieve leercontext, dat dan wordt gebruikt om de kwaliteit van de alternatieve leeromgeving te beoordelen.
Leren in een alternatieve leercontext is een recht voor elke leerling en het is van toepassing op alle domeinen: beeldende en audiovisuele kunst, dans, muziek en woordkunst-drama. Bepalingen hieromtrent vindt men onder art.57 van het Decreet Deeltijds Kunstonderwijs.
De academie behoudt de financiële omkadering voor de betrokken leerlingen en blijft verantwoordelijk voor een structureel verankerde opvolging en begeleiding van het leerproces en de evaluatie. Het is aan de academie om haar leerlingen nauwgezet op te volgen en zo mee een kwaliteitsvol verwerven van de basiscompetenties, specifieke eindtermen of beroepskwalificaties te garanderen. De academie dient daarover in dialoog te gaan met de alternatieve leercontext. Het afsprakenkader verduidelijkt onder meer hoe de academie de structurele inhoudelijke begeleiding praktisch en organisatorisch wenst te realiseren.
Leren in een alternatieve leercontext (ALC) kan bijvoorbeeld concreet betekenen dat een leerling muziek het vak ‘groepsmusiceren’ volgt in de schoot van een lokale (amateur) muziekvereniging waarvan hij/zij lid is. Men volgt hierdoor geen les meer voor dit specifieke vak op de academie zelf. Door de aard van het socio-culturele veld in Vlaanderen is dit in de praktijk meteen de meest voorkomende vorm waaronder men de ALC terugvindt.
Momenteel heeft de academie reeds 3 lopende overeenkomsten, met: Jeugdharmonie C-Barré Wevelgem, Jeugdharmonie Lauwe, Jeugdharmonie Wervik.
Omdat de regelgeving iets werd gewijzigd en de vraag naar samenwerking met de academie door lokale muziekverenigingen toeneemt, drong een aanpassing van het toetsingsinstrument en afsprakenkader zich op.
Het huidige toetsingsinstrument werd daarom aangepast. Dit aangepaste toetsingsinstrument werd op 31/03/2022 gevalideerd door de onderwijsinspectie.
Wijzigingen ten opzichte van het huidige toetsingsinstrument:
- opnemen extra duiding
- een duidelijke opsplitsing van enerzijds het toetsingsinstrument en anderzijds het afsprakenkader
- specifieke verwijzingen naar muziekverenigingen werden weggelaten om het toetsingsinstrument ruimer in te kunnen zetten.
Het toetsingsinstrument dient voor alle domeinen en alle vakken.
- vereisten artistiek leider
In het apart geplaatste afsprakenkader werden volgende zaken aangepast of verduidelijkt:
- aanvraagprocedure, zowel voor leerling als leercontext en opnemen termijn
- concretere afspraken omtrent evaluatie en aanwezigheden
- duidelijke taakverdeling
De op te maken overeenkomst tussen het schoolbestuur en de alternatieve leercontext, zoals goedgekeurd in GR 26/11/2018, werd niet gewijzigd.
Om de procedure van aanvraag en goedkeuring te kunnen versnellen, wordt gevraagd aan de gemeenteraad om het college te machtigen de overeenkomst af te sluiten met geïnteresseerden die voldoen aan het toetsingsinstrument.
Toetsingsinstrument alternatieve leercontext
Een leerling kan een vak vervangen door leeractiviteiten in een alternatieve leercontext die relevant is voor het verwerven van de basiscompetenties, specifieke eindtermen of het behalen van de beroepskwalificatie, als aan een aantal voorwaarden is voldaan.
Deze voorwaarden worden hieronder opgesomd en vormen het toetsingsinstrument voor de goedkeuring van de overeenkomst ‘leren in een alternatieve leercontext’. Slechts na opmaak van een goedgekeurde overeenkomst kan een leerling een aanvraag indienen voor het leren in deze alternatieve leercontext.
Met deze voorwaarden wil de academie haar leerling een kwaliteitsvolle leeromgeving garanderen. Zowel de academie als de organisatie die de leercontext aanreikt zijn immers verantwoordelijk voor het leerproces.
Met het oog op een kwalitatieve leeromgeving is het aangewezen dat er een structurele werking plaatsvindt en de verantwoordelijke van de leercontext een engagement wil opnemen om een aanspreekpunt te zijn waarmee de academie de nodige afspraken kan maken. Ook de leerling dient zich aan een aantal afspraken te houden. Voor deze aanvullende afspraken verwijzen we naar het afsprakenkader.
1. Voorwaarden voor de alternatieve leercontext (ALC):
Algemeen
- De verantwoordelijke van de alternatieve leercontext biedt een kwaliteitsvolle leeromgeving aan;
- De verantwoordelijke van de alternatieve leercontext voorziet structurele, inhoudelijke begeleiding van de leerling die het realiseren van de basiscompetenties, specifieke eindtermen of beroepskwalificatie mee garandeert;
- De leeractiviteiten in de alternatieve leercontext vinden plaats in een gebouw dat voldoet aan de normen inzake bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne;
- Het Artistiek Pedagogisch Project (APP) van de academie en het decreet voor het Deeltijds Kunstonderwijs (2018) onderschrijven;
- Afspraken volgens het ‘afsprakenkader alternatieve leercontext’ worden nageleefd;
- Niet naleven van voorwaarden en afspraken kan leiden tot het stopzetten van de samenwerking;
- Afsluiten van een overeenkomst ‘leren in een alternatieve leercontext’ met het schoolbestuur.
Kwaliteitsverwachtingen
- De alternatieve leercontext staat onder leiding van een dirigent/artistiek leider die beschikt over een portfolio met aantoonbare artistieke en pedagogische bekwaamheid en ervaring die minimaal overeenstemt met de verwachtingen van kwaliteitsvolle opleidingen in het DKO, meer bepaald voor het vak dat vervangen wordt door de alternatieve leercontext;
- De alternatieve leercontext heeft oog voor het niveau van elke leerling en voorziet uitdagingen op zijn/haar niveau. Dit in relatie tot de graad waarin de leerling les volgt. Het niveau van de leerling en het niveau van de vereniging moeten daarom matchen. Er moet vermeden worden dat de context te moeilijk of te makkelijk wordt voor de leerling;
- Als de leerling na evaluatie onvoldoende leerwinst blijkt te behalen in de alternatieve leercontext, kan de samenwerking worden stopgezet.
Kwaliteitsbewaking van het leerproces
- De minimaal gewenste output staat gelijk aan het behalen van de leerdoelen aan de hand van de ontwikkeling van competenties. Die leerdoelen stemmen overeen met deze bepaald voor de graad en het leerjaar van het vak dat vervangen wordt door de alternatieve leercontext;
- De leerling en de alternatieve leercontext zetten zich in om via een divers en uitdagend repertoire zoveel mogelijk leerwinst te boeken. Met leerwinst wordt bedoeld: de toename van kennis en vaardigheden en de ontwikkeling van specifieke attitudes die het leerproces bevorderen;
- De alternatieve leercontext stimuleert de leerling om de nodige studievoortgang te boeken. Sterke competenties worden verder ontwikkeld. Er wordt aandacht geschonken aan die competenties waar nog veel vooruitgang kan geboekt worden. De leerling krijgt hierover regelmatig feedback;
- Leerlingen worden regelmatig geëvalueerd in de alternatieve leercontext. De evaluatie gebeurt conform het academiereglement en het evaluatiebeleid van de academie;
- Op jaarbasis worden voldoende uren en op regelmatige basis repetities ingepland, overeenkomstig het curriculum binnen de academie (ca. 38 uren per schooljaar).
2. Controle:
- De alternatieve leercontext presenteert een portfolio waarin ze aantoont aan de voorwaarden en kwaliteitsverwachtingen te voldoen en hoe ze de kwaliteit van de leeromgeving garandeert. Ze duidt hierin ook de algemene werking, het beheersingsniveau van de leercontext (vb. eventuele kwalificatie van de vereniging) en presenteert een CV of portfolio waaruit blijkt dat de operationeel artistiek begeleider (bv. dirigent, coach, regisseur, …) over voldoende competenties/ervaring beschikt om de leerlingen te begeleiden in het leerproces en te leiden naar het bereiken van de einddoelen.
- Een bijkomend plaatsbezoek of het bijwonen van een repetitie door de directeur, zijn afgevaardigde en/of de contactpersoon van de academie, alsook een gesprek met de verantwoordelijken is mogelijk.
- De academie blijft eindverantwoordelijke voor de kwaliteit van het leerproces. De directeur, zijn afgevaardigde en de contactpersoon van de academie kunnen daarom ten allen tijde de leerling ter plekke observeren en/of overleg plegen met de leerling, de verantwoordelijke van de leercontext en/of artistiek leider.
3. Inspectie:
- Dit toetsingsinstrument werd gevalideerd door de Onderwijsinspectie op datum 31/03/2022.
Afsprakenkader alternatieve leercontext
Leren in een alternatieve leercontext (ALC) is niet hetzelfde als een vrijstelling voor een bepaald vak.
De academie behoudt als onderwijsinstelling de eindverantwoordelijkheid over het leerproces van de leerling. Daarom volgt de academie de leerling effectief op in zijn/haar leerproces buiten de academie.
Het is dan ook noodzakelijk om enkele belangrijke afspraken te maken tussen academie, leerling en de alternatieve leercontext. Deze vind je hieronder terug.
- Alle afspraken gemaakt in het kader van de ALC tussen de academie, leerling en alternatieve leercontext zijn geldig voor één academiejaar.
- Niet naleven van afspraken kan leiden tot het stopzetten van de samenwerking en het leren in de alternatieve leercontext.
AANVRAAGPROCEDURE
Voor de leerling:
- Je bent een regelmatige leerling aan de Academie voor Muziek en Woord – Stad Menen;
- Je bent als actief lid verbonden aan een (muziek)vereniging die een overeenkomst ‘Leren in een Alternatieve Leercontext’ afgesloten heeft met het schoolbestuur van de Academie voor Muziek en Woord;
- Je bespreekt de aanvraag met de verantwoordelijke van de alternatieve leercontext binnen de vereniging;
- Elk academiejaar dien je opnieuw een aanvraag in via het formulier ‘Leren in een alternatieve leercontext’;
- Je dient de aanvraag zo snel mogelijk in na inschrijving en dit uiterlijk op 15 september van het academiejaar waarin het leren in de alternatieve leercontext start;
- Je bezorgt het ingevulde en ondertekende aanvraagformulier aan de contactpersoon van de academie;
- Het aanvraagformulier wordt bij minderjarigen ondertekend door de ouders.
Voor de alternatieve leercontext:
- De verantwoordelijke van de alternatieve leercontext vult het aanvraagformulier ‘Leren in een alternatieve leercontext’ samen met de leerling in en ondertekent ze.
- Aanvraag met portfolio voor erkenning als alternatieve leercontext gebeurt ten laatste tegen 15 mei van het schooljaar voorafgaand aan de start van de werking van de alternatieve leercontext.
- Aanvraag verlenging van de erkenning als alternatieve leercontext gebeurt ten laatste tegen 15 mei van het lopende schooljaar.
ALGEMENE AFSPRAKEN
Voor de leerling:
- Je bent stipt aanwezig op repetities en concerten en neemt als volwaardig lid deel aan de activiteiten van je vereniging;
- Je blijft beschikbaar om op vraag mee te werken aan projecten van de academie;
- Alle bepalingen inzake leefregels en tucht opgenomen in het academiereglement zijn van toepassing op de locatie van de alternatieve leercontext.
Voor de alternatieve leercontext:
- Aanstellen van een verantwoordelijke en contactpersoon;
- De verantwoordelijke van de leercontext engageert zich om de leerling op structurele basis te begeleiden in zijn leerproces. De verantwoordelijke kan zelf die rol opnemen of kan een mentor of coach aanduiden die de leerling wegwijs maakt in de organisatie, inhoudelijke feedback geeft, informatie bijhoudt in functie van terugkoppeling naar de academie;
- Elke leerling die binnen de alternatieve leercontext les volgt, krijgt evenveel onderwijskansen;
- De vereniging staat zelf in voor het bewaken van haar standaardbezetting en kan op basis daarvan leerlingen weigeren;
- Op vraag van de academie meewerken aan een activiteit;
- Zorgen voor duidelijke en tijdelijke informatiedoorstroom naar de academie;
- Bezorgen van een jaaroverzicht met data repetities en activiteiten aan de contactpersoon van de academie, tegen uiterlijk 15 oktober;
- Deelnemen aan overleg tussen de academie en alle ALC-aanbieders. Dit bevordert oa. de inhoudelijke begeleiding en de manier van evalueren;
- De alternatieve leercontext engageert zich om geen vormingsaanbod te organiseren dat het DKO zelf in de academie organiseert.
Voor de academie:
- De academie stelt een contactpersoon aan die de werking van de alternatieve leercontext opvolgt en ondersteunt;
- De directeur, zijn afgevaardigde en/of de contactpersoon van de academie wonen per academiejaar minstens 1 repetitie en 1 toonmoment/voorstelling/concert bij.
EVALUATIE LEERLINGEN
De academie moet nagaan of de leerling alle vooropgestelde doelen uit het leerplan effectief bereikt heeft.
- De verantwoordelijke van de leercontext verstrekt hiertoe de nodige informatie aan de contactpersoon van de academie.
- De leerling is bovendien verplicht om aan evaluatieactiviteiten die de academie hiervoor organiseert, deel te nemen.
Evaluatie is voedend: een evaluatie geeft leerlingen feedback zodat ze verdere stappen kunnen zetten in hun artistieke ontwikkeling.
We geven géén punten, maar woordelijke feedback en een eindconclusie met de vermelding geslaagd of niet geslaagd. Evalueren leidt zo tot het bijsturen van het leerproces.
We maken gebruik van een competentiegerichte wijze van lesgeven, leren én evalueren. Leervorderingen en prestaties worden getoetst aan de te behalen competenties en vooropgestelde doelstellingen uit het leerplan en situeren zich binnen 5 verschillende rollen. Deze ruime blik zorgt voor een veelzijdige evaluatie. Onder elke rol vallen enkele artistieke basiscompetenties. Deze vind je terug in het schema op de volgende pagina. Het vormt de basis voor ons Kunstig Competent Evaluatiemodel.
Typerend voor dit evaluatiemodel is aandacht voor de verwevenheid van zowel kennis, vaardigheden als attitudes. Evalueren is daarbij een continu proces. Naast het beoordelen van toonmomenten en evaluatie-opdrachten wordt er groot belang gehecht aan permanente evaluatie en procesgericht evalueren.
Surf naar onze website voor meer info over het evaluatiebeleid of contacteer de contactpersoon ALC.
Hoe feedback geven?:
Wij geven onze leerlingen geen punten, maar woordelijke feedback. We zijn er immers van overtuigd dat hen dit veel beter ondersteunt in het groei- en leerproces. We vertrekken vanuit objectieve observatie. We zijn open, eerlijk en veeleisend en benoemen zowel kwaliteiten als werkpunten. Onze evaluatie en feedback stimuleren en motiveren leerlingen om de eigen grenzen te verleggen. Uit de feedback blijkt duidelijk of een leerling al dan niet geslaagd is.
We richten ons op:
- Feedback : we kijken terug en bespreken het hier en nu
- Feedup : wat is de volgende stap in het leerproces? We bespreken de zone van naaste ontwikkeling
- Feedforward : we geven aan waar we naartoe willen
Concrete afspraken:
- De ALC engageert zich om de begeleiding van de leerling in overleg met de contactpersoon van de academie en/of directie permanent te evalueren en waar nodig bij te sturen.
- 2x per jaar wordt een evaluatieverslag opgemaakt van de deelnemende leerlingen adhv. een toonmoment- en evaluatiefiche. Deze fiches worden ingevuld door ofwel de vertegenwoordiger van de alternatieve leercontext ofwel de artistiek leider.
- Evaluatiefiches bespreken het afgelegde traject/proces over één semester.
- Toonmomentfiches bespreken een concrete prestatie op het afgelegde toonmoment. De woordelijke feedback van de jury én begeleider van de ALC of een samenvattende mix ervan worden hier neergeschreven.
- De vereniging bezorgt de evaluatie, opgemaakt volgens bovenstaande principes uit het evaluatiebeleid, van elk van de leerlingen voor 31 januari en voor 15 juni en dit via het digitale platform DKO3, waartoe een login wordt bezorgd door de academie.
- 1x per academiejaar wordt een eigen concert/voorstelling, georganiseerd door de alternatieve leercontext zelf, bijgewoond en geëvalueerd door de directeur, zijn afgevaardigde en/of de contactpersoon van de academie.
- De academie organiseert daarnaast, in samenspraak met de ALC, in de loop van het schooljaar een evaluatiemoment waarop de vereniging aanwezig is.
- Het gespeelde programma van beide toonmomenten wordt aan de contactpersoon van de academie bezorgd, minimaal 2 weken voor aanvang van het concert of de voorstelling.
AANWEZIGHEDEN
- De ALC houdt de aanwezigheden nauwkeurig en waarheidsgetrouw bij via het digitale platform DKO3. Dit gebeurt aan het begin van de repetitie of ten laatste de dag na de repetitie door een verantwoordelijke van de vereniging;
- Aanwezigheden voor repetities in de vakantieperiodes moeten niet ingegeven worden;
- Net als bij leeractiviteiten in de academie mag de leerling enkel om gewettigde redenen afwezig zijn. Meer informatie vindt u terug in het academiereglement of de omzendbrief ‘Aan- en afwezigheden in het deeltijds kunstonderwijs’.
- Een aanwezigheid van minimum 2/3 van de repetities/lessen is vereist om te kunnen slagen. De academie wordt tijdig op de hoogte gebracht bij eventuele onregelmatigheden of stopzetting van de lessen;
- De ALC bezorgt een jaaroverzicht met data repetities en activiteiten per mail aan de contactpersoon van de academie, tegen uiterlijk 15 oktober. Eventuele wijzigingen worden tijdig gecommuniceerd.
- Tijdens haar activiteiten staat de ALC in voor effectief en continu toezicht op de leerling.